सेन्दरा
सेन्दरा गहि मने मनी का एकअम किंकोन मलता एन्दरआनुम खेदआ-खेदआ लवअर पिटना। तो कुँड़ुख़ ख़ोंड़हा नू गा सेन्दरा बे-चना ईर गहि सिरजन-बिरजन बेड़ा तिम ओ-र मंज्जकी र'ई। एन्देर गे का होरमर अख़नर का हुल्लो परिया नू कुँड़ुख़ पुरखर टोंड़ग-परता ता पूंप-ख़ंजपा कन्दा मलता किंको गुट्ठिन पिटर अदिगहि ख़े-ना अहड़न मो-ख़र कूलन उड़तआ लगियर। अम्म ओनका ती झरिया ता अम्मन ओनर मन्न ए-ख़ मला होले पखना चपाइल नू रआ लगियर। आ बेड़ा नू किचरी-डोड्डो मल रहचा अवंगे अतख़ा मला होले किंको चपटन अत्ता-पुंदुरआ लगियर।
तो आ परिया नू गा अकुन ता लेखआ टोंगए,बल्लू,चियांरी-धनहू का बन्दूक गुट्ठिन मल रहचा। अवंगे आ परिया ता आलर टोंड़ग किंकोन पिटा गे एकअम बड़ियर कंक गहि कमहड़ कमआ लगियर। मलता पखना गहि कमआ लगियर। इबड़ा आलोनुम धरअर एकअम किंको एत्थरा होले अदिन झेकनर पसअर पिटा लगियर अरा अदिगहि अहड़न एवंदा झना रआ लगियर अवंदा बखरा ननर ख़टरआ लगियर अन्तले मो-ख़र तम्हय कूलन उड़तआ लगियर। तो एन्ने एकअम किंकोन अत्तरा-इत्तरा ती घरियअर लवना पिटना नुम गा सेन्दरा बे-चना बअनर। आ बेड़ा नू चिच्च मल रहचा अवंगे आलर अहड़न हूँ ख़े-नम मो-ख़ा लगियर। पहें उन्दुल एन्ने ओन्टा मल बुझुरना बेसे अकलक मंज्जा जेट्ठे उल्ला रहचा। खरा कोड़हे बिड़आ लगिया। गोट्टे ख़े-ख़ेल कुड़ा लगिया। आ बेड़ा नुम ओन्टा ख़इका बाँस रगदरआ लगिया अइय्या ती चीं-चीं-चीं गहि सड़ा मेंदरा। आ ख़ों-ख़म अइय्या ती चिच्च उरखा दरा गोट्टा बाँस झुन्डु ओ-ला हेलरा अरा चउगुड़दी अडरा लग्गा हेलरा। अदिन ए-रर आलर एलचा हेलरर दरा अजगो इजगो भोग्गा हेल्लरर। इलिचका ती अदिन आर चीं,,,,,चीं,,,,, चीं ती चिच्च बाचर अरा बछरकन चीं,,, चीं,,, चीं ती चिन्द पिंज्जयर दरा अइय्या ती उरूखका मोख़ारो धुगिंयन मोजख़ा/मोसगा नामे पिंज्जयर। ई चिच्च ती गोट्टा टोंड़ग - परता अडरा लगि्गया केरा मन्न-ख़ंजपा का किंको गुट्ठि उल्लिया केरा। ओना-मो-ख़ा गे मल ख़क्खरआ हेलरा। अजगो - इजगो कुद्दनुम-बिद्दनुम आर गे जोक्क दरभूंडरा बिच्चका किंको ख़क्खरा । कीड़न मेटाबआगे आर अदिन मोक्खर। उल्लका अहड़ा ख़े-ना अहड़ा ती अकय दव लगिया। अन्तले आर चोपकारर केरर। नन्ना पहटा तरा कालर की हूँ आर किंको अहड़न चिच्च नू ओल्दआ - ओल्दआ मो-ख़ा हेलरर। एन्ने चड्डे ईरिन कुड़ु मूख़ू बअना ओ-र मंज्जा अरा कुड़ु मूख़ूर बअनुम-बअनुम कुँड़ुख़र मलता कुँड़ुख़ बातारा। ईरिम कुँड़ुख़र मंज्जर।
तो कुँड़ुख़ ख़ोंड़हा नू गा सेन्दरा बे-चना हुल्लो परिया तिम र'ई। आदिम अक्कु रीत बंचा केरा। अक्कु गा आलर रिझ नना खतरी हूँ सेन्दरा बे-चा कानर एका से का नन्ना जइतर " पिकनिक" कानर। सेन्दरा बे-चा काना गहि ओंटा नेड्डा टिपिचका र'ई । आ बेड़ा अक्कु सेन्दरा बे-चा कानर। ई बेड़ा तली चान मुंज्जा चन्दो अरा चान गहि ओ-र चन्दो इदा तो फग्गु चन्दो अरा ख़द्दी चन्दो। इबड़ा एंड़ो चन्दो नुम सेन्दरा बे-चनर । सेन्दरा बे-चा काना ती मुन्ध चंड़ी देवता गहि पुजा नन्नर। ई चंड़ी जों-ख़र गहि देवता तली। अवंगेम जों-ख़र चंड़िन जगाबअनर। चंड़ी पुजा सेन्दरा बे-चना उल्ला अंड़सना ती मुन्ध माघे चन्दो नू पानी/पांय चोरोगतअर आल चाजनर का ने चंड़ी पुजा ननो ने सेन्दरा काला गे अगुवा मनो ने झंडा धराओ ने माक चेड़ओ।
एन्ने चाजेरका ख़ों-ख़ा एका माख़ा फग्गु अरगी आ माख़म अदहा - तरा माख़ा बीरी एका जोंख़स चंड़ी पुजा नना गे चाजेरका रअस आस जोंख़ एड़पा ती उरखर अख़ड़ा नू अरगनी तरा छमहे ननर इजदस। आस गे जों-ख़र ओंटा तुम्बा अरा इसुंग सिंन्दरी ओन्दोरनर चिअनर। अक्कु आस धरमेन गोहररदस की तंगआ अइत्तका पुन्दुरका हुरमी आलोन ओत्थोरअर थोथा बीरी तुम्बन अरा इसुंग सिंन्दरी धरअर ख़ाड़ मलता पोखारी एमआ कादस। एमेचका ख़ो-ख़ा मून्द (तीन) गोंटग तूसा ता अम्मन तुम्बा नू जमा नन्दस।निन्दका तुम्बन ओन्दोरअर चंड़ी हेद्दे बरदस दरा अत्तू चंड़िन नोड़दस अरा इसुंग सिंन्दरी चिअदस। इवंदा गूटि नू जों-ख़ एड़पा ती आस गहि तूड़ ता होरमा जों-ख़र चंड़ी गुसन बरअर जोक्क गेच्छा नुम अरगनी तरा छमहे ननर पांती नू इजनर। आ ख़ों-ख़ा एन्ने बअर चंड़िन जगाबअनर अरा अदिगने जबान नन्नर: -
ए फलना पद्दा ता जों-ख़र ही चंड़ी,
बारहो धरा तेरहो धरा फलना पद्दर ही
ख़ेड्ड मूली नू खतरआ नेकआ।
पन्ना,उगी, पन्ना एपटा एसेरआ-मुर्चुरआ नेकआ,
मला होले अल्ला पीकन दह-दहमबओम।
एन्नेम मून्द धवं बअनर अवंदा गूटी पूजा ननू आलस असानुम ख़ेक्खन जो-ड़अर छछेम उक्कस रअस। अन्तले जों-ख़ एड़पा किरनर दरा आस तंगआ किचरी डोड्डोन अत्तदस पुन्दुरदस।
नन्ना उल्ला पइरिम नेम्हा बेड़ा नू अगुवस डमुवन अस्सनुम चंड़ी तरा कादस। अत्तरा झंड्डा धरउस ओंटा झंड्डन होअर कादस दरा चंड़ी हेद्दे गड़दस। डमुवा सड्डनन मेनर की होरमा जों-ख़र का पचगिर चंड़ी पुजा नना गे कानर। नयगस ओन्टा केंतेर नू पुजा बिरहिन चिअदस। चंड़ी गे मोख़ारो पठिया लग्गी अवंगे पद्दा नू बिहरी ननर की मोख़ारो पठिया ख़ेन्दना। अदिन चंड़ी नू चराबअनर आ ख़ों-ख़ा चाजेरका जों-ख़स अदिन बल्लू ती खोतदस। ई नलख बीरी झंड्डा धरउस झंड्डन आ हेद्देम धरचकस रअदस अरा अगुवसस डमुवन अस्सदस। ए-ड़न ख़ोत्तका ख़ों-ख़ा अदिन मोचनर कमनर अरा जोक्क आलर पद्दा तरा तीख़िल ऊजआ कानर। आ तीख़िल संग्गेम अदिन सुड़ी नन्नर की असानुम होरमर ओन्नर-मो-ख़नर ई पुजा मंज्जका ख़ोखंम कुँड़ुख़र सेन्दरा बे-चा कानर। कुँड़ुख़ ख़ोंड़हा नू सेन्दरा मुध रूपे नू मून्द गोंटग मनी ।
(1) फग्गु सेन्दरा (2) बिसु सेन्दरा (3)मुक्का सेन्दरा।
Comments
Post a Comment